Świąteczne dekoracje-tradycje bożonarodzeniowe w Wielkiej Brytanii

Świąteczne dekoracje mają w sobie wiele charakteru, jak i piękna. Czy wiesz kiedy pojawiła się tutaj pierwsza choinka, dlaczego na drzwiach wiesza się wielkie, zielone wieńce? Poznaj historię świątecznych dekoracji w Wielkiej Brytanii.

Niemal od początku grudnia nie mogę usiedzieć spokojnie w domu w trakcie weekendów. Mam zaplanowane dłuższe i krótsze wyjazdy do zamków, pałaców, zabytkowych kościółków. Wszystkie te miejsca łączy jedno, mają przepiękne dekoracje świąteczne. Piękne girlandy, stroiki, wieńce adwentowe aż wreszcie królowa naszych domów w postaci choinki, wszystkie mają swoje opowieści i historię. W dzisiejszym wpisie postanowiłam streścić te najważniejsze i najbardziej rozpoznawalne.

Oto krótki przewodnik po tradycji i historii świątecznych dekoracji na wyspach brytyjskich.

Świąteczne dekoracje – Zieleń w roli głównej

Od jakiegoś czasu obserwuję z ciekawością trend dekorowania domów na święta naturalnymi elementami. Dekoracje świąteczne z wykorzystaniem gałązek wierzby, ostrokrzewu, mchu czy gałęzi świerkowych lub sosen nie tylko wyglądają pięknie, ale i dodają wnętrzu jakiegoś uroku, ciepła, nutę pewnej nostalgii a wręcz baśniowości.

Jak się okazuje dekoracje świąteczne z udziałem wiecznie zielonych roślin, były jedne z pierwszych, jakie zaczęły dominować w domach i innych miejscach. Prawdopodobnie to właśnie w okresie średniowiecza rozpoczęła się moda na pełne zieloności ozdobniki. Przede wszystkim wykorzystywano rośliny, które nabierały tutaj szczególnego znaczenia, takie jak ostrokrzew symbolizujący zapowiedź męki i śmierci Chrystusa, bluszcz symbol płodności, kolor zielony miał odnosić się zaś do nowego życia, nowych narodzin. Zapiski z 1444 roku przekazane przez XVI wiecznego historyka Johna Slow informują, jak wyglądały dekoracje świąteczne w Londynie w tamtych czasach:

Każdy dom, kościół parafialny był przystrojony ostrokrzewem, bluszczem czy gałązkami krzewu laurowego, właściwie wszystkim co można znaleźć zielone o tej porze roku.

Epoka wiktoriańska przyniosła wiele nowości jeśli chodzi o świąteczne dekoracje. Szczególnie klasa wyższa prześcigała się w dekorowaniu swoich pałaców i zamków. Zielone dekoracje jednak zdecydowanie nigdy nie wyszły z mody, w większości angielskich domów ponownie pojawią się gałązki ostrokrzewu, czy zielone bluszczowe gałązki połączone z gałęziami świerków.

Świąteczne dekoracje – Wieniec bożonarodzeniowy

Czy widziałeś gdzieś na zdjęciach portrety rzymskich cesarzy? Co takiego mają zazwyczaj na głowie?

Wieniec-starożytny symbol triumfu, władzy, zwycięstwa. Chyba każdy z nas też pamięta, w jaki sposób dekorowano zwycięzców zawodów sportowych w starożytnej Olimpii.

Co w takim razie wspólnego ma starożytny wieniec z dzisiejszą świąteczną dekoracją?

Prawdopodobnie pierwszy raz wieńca jako dekorację świąteczną użyli Luteranie w XVI wieku. Pierwsza wzmianka opowiadająca o pięknym geście zapalenia pierwszej świecy adwentowej pochodzi z 1833 roku. Wieniec jako symbol zwycięstwa z pewnością miał swoje odniesienie do symboliki korony cierniowej Chrystusa. Boga Zbawcy, na którego przyjście oczekujemy w trakcie Adwentu.

Piękna symbolika wieńca adwentowego została przeniesiona do domów. Wiele osób nie tylko dekoruje domy choinkami, ale ustawia na stołach symboliczne wieńce adwentowe.

Nie można jeszcze zapomnieć o jeszcze jednej świątecznej dekoracji, jaką jest wieniec powieszony na drzwiach wejściowych. Ten zwyczaj coraz bardziej rozprzestrzenia się obecnie i w Polsce, choć wielu osobom bardziej kojarzy się z cmentarną dekoracją. Nic bardziej mylnego, gdyż zwyczaj robienia wieńców zdobiących drzwi wejściowe pojawił się w Wielkiej Brytanii w XIX wieku. Rozpoznawalne pod nazwą welcome rings, były zaproszeniem do uroczystego świętowania wraz z domownikami.

Świąteczne dekoracje – Dekoracje królowej Elżbiety I

Chyba każdy z nas kojarzy zwyczaj całowania się pod jemiołą, jednak nie każdy wie, że pierwsza świąteczna dekoracja dla zakochanych była pękiem zielonych gałęzi rozpowszechniony w epoce Tudorów. Dokładnie mówiąc to jakby wieniec podwieszony pod sufitem, W Polsce bardziej rozpowszechniony był dekoracyjny, słomiany pająk zaś na wyspie robiono swoistego rodzaju zielony żyrandol. Najczęściej do zrobienia wykorzystywano gałęzie ostrokrzewu, bluszcz, rozmaryn, a także elementy głogu, czy zawieszone na kolorowych tasiemkach jabłka. Dekoracja wieszana była w centralnej części pokoju lub izby, najczęściej po zerwaniu z niej gałązki owocu lub jabłka pozwalała na pocałowanie wybranki. Jeśli na dekoracji nie było już owoców, czas pocałunków dobiegał końca. To właśnie od tego zwyczaju prawdopodobnie upowszechnił się dobrze już nam wszystkim znany zwyczaj pocałunków pod jemiołą.

Świąteczne dekoracje – Jemioła

Delikatne gałązki jemioły zawieszone w progu to jedna z najbardziej znanych dekoracji świątecznych. Nie każdy jednak może zdawać sobie sprawę z tego, że nie zawsze była mile widziana. Jemioła i zbieranie jej gałązek zdecydowanie była w dawnych wiekach domeną celtyckich kapłanów. Rzymski pisarz i kronikarz Pliniusz Starszy opisywał druidów zbierających jemiołę z gałęzi dębów, podkreślał jej mityczne znaczenie w dawnych wierzeniach. Być może dlatego w wiekach średnich skutecznie wypierano jej obecność ze świątecznych dekoracji. Nawet dzisiaj nie jest ona zbyt często widziana w kościołach, zwyczajnie dawni orędownicy chrześcijaństwa nie bardzo lubili się z dawnymi zwyczajami. Pierwsza wzmianka o połączeniu jej ze świątecznymi obchodami pochodzi od poety Roberta Herricka, który wspomniał o niej w swoim poemacie Ceremonie upon Christmas Eve.

Świąteczne dekoracje – Choinka

Choinka jak w przypadku większości krajów pojawiła się w Wielkiej Brytanii z Niemiec.

Niemal każdy symbolicznie przypisuje to postaci księcia Alberta (mąż królowej Wiktorii).

Choinka jako świąteczna dekoracja pojawiła się jednak po raz pierwszy na zamku Windsor w 1800 roku dzięki inicjatywie królowej Charlotty, pochodzącej z Niemiec żony króla Jerzego III. Choinki coraz bardziej rozpowszechniły się na bogatych dworach, pałacach i zamkach. Na pewno stały się symbolem luksusu, ale i przyciągały swoim pięknem. Co ciekawe do powszechnego obiegu weszły dzięki mediom. Kolorowe magazyny i czasopisma prezentowały dworskie świąteczne dekoracje, teraz wszyscy chcieli mieć u siebie królewskie choinki. Z czasem pojawiła się też plastikowa choinka, ta pierwsza została wykonana w 1930 roku przez firmę Addis Housewares Company.

Nie mogę też zapomnieć o słynnej choince z londyńskiego Trafalgar Square, która nieprzerwanie zdobi plac od 1947 roku. W okresie wojennym Londyn stał się miejscem schronienia dla rządu oraz króla Norwegii, w czasie okupacji kraju przez Niemcy. Pierwsza choinka została podarowana przez naród norweski, mieszkańcom stolicy jako wyraz wdzięczności i solidarności w trudnych czasach wojennych.

Świąteczne dekoracje-Wczoraj i dzisiaj

Nie wyobrażam sobie świat bez choinki. Od najmłodszych lat uwielbiam celebrować jej ubieranie. Zawsze będę nosić w sercu obraz mnie krążącej wokół choinki z łańcuchem światełek w ręku, dzielnie pomagającej w ich zakładaniu mojemu Tacie. To było nasze święto, nasz dzień. Świąteczne dekoracje mają dla mnie nie tylko znaczenie estetyczne, po latach na emigracji mają dla mnie spore znaczenie emocjonalne, przypominają czasy beztroskiego dzieciństwa, dekorują nie tylko i dom, ale i chyba zdecydowanie bardziej moje serce i duszę. Jak co roku ubiorę z radością moją choinkę, nie zabraknie też zielonych elementów w domu.

Wieniec na drzwiach już zawisnął a w czasie świąt, jak co roku wybiorę się na spacer, żeby sfotografować te najpiękniejsze w okolicy.

---

Dziękuję za przeczytanie tego artykułu! Twoje wsparcie motywuje mnie do tworzenia kolejnych treści. Jeśli chcesz być na bieżąco, obserwuj mnie na moich mediach społecznościowych.

Do zobaczenia wkrótce!