Świąteczne zwyczaje — co nas łączy, a co nas różni?
Święta Bożego Narodzenia to wyjątkowy czas, który w wielu krajach obchodzony jest z różnymi tradycjami, obyczajami i zwyczajami. Choć zarówno w Polsce, jak i w Wielkiej Brytanii, Boże Narodzenie to czas rodzinnych spotkań, obdarowywania się prezentami i wspólnego świętowania, to jednak różnice w obchodach tego święta są wyraźne.
Dziś przyjrzymy się, jakie świąteczne zwyczaje wyróżniają Wielką Brytanię i Polskę, oraz co sprawia, że te tradycje są unikalne.
Świąteczne zwyczaje -termin rozpoczęcia obchodów
W Polsce tradycyjnie zaczynamy obchodzić Święta Bożego Narodzenia w Wigilię, czyli 24 grudnia. To wtedy zbieramy się przy stole, dzielimy opłatkiem, składamy sobie życzenia i spożywamy uroczystą kolację. Natomiast w Wielkiej Brytanii świąteczne obchody zaczynają się nieco później — w Boże Narodzenie (25 grudnia) lub w tzw. Christmas Eve, czyli Wigilię, która nie jest obchodzona w tym samym sensie co w Polsce.
Kolacja wigilijna vs Christmas Dinner
Polska tradycja wigilijnej kolacji opiera się na ścisłych zasadach: dwanaście potraw, w tym takie dania jak barszcz z uszkami, karp, pierogi czy kutia. Tradycja ta jest głęboko zakorzeniona w polskiej kulturze, a sama Wigilia jest uważana za najważniejszy dzień świąt.
W Wielkiej Brytanii natomiast głównym daniem świątecznym jest „Christmas Dinner”, które serwowane jest 25 grudnia, często w godzinach popołudniowych.
Tradycyjnie składa się z pieczonego indyka, ziemniaków, warzyw (głównie marchewki, brukselki, ziemniaków), sosu żurawinowego i innych dodatków. Na deser podaje się Christmas Pudding lub mince pies (ciastka z nadzieniem owocowym).
Szerzej o tradycji potraw świątecznych w Wielkiej Brytanii na przestrzeni wieków możesz przeczytać TUTAJ.
Rozdawanie prezentów
W Polsce wymiana prezentów odbywa się zazwyczaj w Wigilię, po kolacji, tuż przed rozpoczęciem wspólnego śpiewania kolęd. Obdarowywanie się prezentami jest momentem, w którym cała rodzina dzieli się radością i miłością. Wiele osób stawia na ręcznie robione prezenty lub takie, które mają symboliczne znaczenie.
W Wielkiej Brytanii prezenty często wręczane są rano 25 grudnia, zaraz po przebudzeniu. Dzieci, które nie mogą się doczekać, by otworzyć swoje prezenty, często budzą się wczesnym rankiem. Warto dodać, że w tradycji brytyjskiej popularna jest również praktyka zostawiania „stocking” (skarpet na prezenty) przy kominku, w które św. Mikołaj (Santa Claus, zwany też po prostu Father Christmas lub Santa) wkłada upominki.
Kolędowanie i śpiewanie
W Polsce kolędowanie to tradycja bardzo mocno związana z Bożym Narodzeniem. Wiele rodzin śpiewa kolędy w czasie Wigilii i później, odwiedzając kościoły i uczestnicząc w uroczystych mszach o północy. Kolędy mają głębokie znaczenie duchowe i kulturowe, a ich melodia wprowadza w świąteczny nastrój.
W Wielkiej Brytanii tradycja śpiewania kolęd również jest obecna, ale ma nieco inny charakter. Wiele osób bierze udział w koncertach kolędowych, organizowanych przez kościoły lub szkoły.
Popularne są także świąteczne piosenki, kto z nas nie zna świątecznego przeboju „Last Christmas” brytyjskiej grupy Wham, czy „Do They Know It’s Christmas?” wykonywane przez Band Aid, spontanicznie założoną grupę przez Boba Geldofa.
Bożonarodzeniowe dekoracje i tradycje
W Polsce dekorowanie choinki odbywa się tradycyjnie w Wigilię, a drzewko często ozdabiane jest w prosty, ale piękny sposób — z ręcznie robionymi ozdobami, łańcuchami i świecidełkami. Choinka w polskim domu ma także charakter symboliczny, a w oknach często pojawiają się światełka i świąteczne figurki.
W Wielkiej Brytanii choinka jest również jednym z centralnych elementów dekoracyjnych, ale wiele osób ozdabia ją już w pierwszych dniach grudnia, a nawet pod koniec listopada. W domach brytyjskich często pojawiają się również dekoracje zewnętrzne: światełka w ogrodach, figurki Mikołaja na podwórkach i świecące ozdoby na drzewach.
Zabawy i tradycje związane z Bożym Narodzeniem
W Polsce jednym z bardziej unikalnych zwyczajów związanych z Wigilią jest dzielenie się opłatkiem, które jest momentem, w którym wszyscy obecni przy stole składają sobie życzenia. W tradycji polskiej bardzo ważna jest także pusty talerz, który symbolizuje oczekiwanie na niespodziewanych gości i pamięć tych, którzy już odeszli na zawsze.
W Wielkiej Brytanii popularnym zwyczajem jest tzw. „Christmas cracker” — papierowy cukierek, która jest wykładany na stół świąteczny. Zawiera on małe niespodzianki, a także żarty i zagadki. W trakcie kolacji wszyscy uczestnicy pociągają crackerki, a osoba, która trzyma mocniejszą część, wygrywa nagrodę.
Post przedświąteczny i tradycje religijne
W Polsce Boże Narodzenie jest związane z religijnymi tradycjami, a w trakcie wigilijnej nocy centralne miejsce ma Pasterka — msza święta odprawiana o północy. W wielu polskich domach przed Wigilią obowiązuje post, w trakcie którego nie spożywa się mięsa, stąd główny posiłek składa się z ryby, potraw mącznych.
W Wielkiej Brytanii tradycje religijne również są ważnym elementem świąt, chociaż obchodzenie Pasterki nie jest aż tak powszechne, jak w Polsce. Wiele osób wybiera się na mszę bożonarodzeniową 25 grudnia rano.
Choć zarówno w Polsce, jak i w Wielkiej Brytanii, Święta Bożego Narodzenia to czas radości, spotkań z rodziną i obdarowywania się prezentami, różnice w tradycjach i zwyczajach nadają każdemu krajowi wyjątkowy charakter.
W Polsce dominuje głęboka religijność, związana z wieczerzą wigilijną i postem, podczas gdy w Wielkiej Brytanii święta mają świecki charakter, z dużą uwagą poświęconą dekoracjom i rozrywkom. Obie tradycje, choć różne, łączą ludzi w tym magicznym czasie, dając im okazję do wspólnego świętowania i tworzenia niezapomnianych wspomnień.
Comments